e hoj'ést'o prazo saído!
ai, madre, moiro d'amor!
Non chegou, madre o meu amado
e hoj'ést'o prazo passado!
ai, madre, moiro d'amor!
E hoj'ést'o prazo saído!
Por que mentiu o desmentido?
ai, madre, moiro d'amor!
E hoj'ést'o prazo passado!
Por que mentiu o perjurado?
ai, madre, moiro d'amor!
Por que mentiu o desmentido
pesa-mi, pois per si é falido.
ai, madre, moiro d'amor!
Por que mentiu o perjurado
pesa-mi, pois mentiu a seu grado.
ai, madre, moiro d'amor.
D. Dinís
Esta composición escrita polo
rei don Dinís é unha cantiga pertencente á lírica medieval
galego-portuguesa. Sabemos que é unha cantiga de amigo porque aparece a palabra
amigo, a voz poética é feminina e a temática é amorosa.
Dende o punto de vista formal a composición
está dividida en seis estrofas que
constan de dous versos e un refrán. Son pareados con rima asonante (a a R) e
presentan paralelismo perfecto con leixaprén segundo o seguinte esquema: ABR-
A’B’R- BCR- B’C’R- CDR -C’D’R. En canto aos recursos estilísticos, destaca o
emprego dunha hipérbole no refrán (moiro
de amor) que fai fincapé no estado de desesperación que sofre a namorada.
Atendendo ao falante lírico podemos dicir
que na cantiga aparece a voz dunha moza namorada. Está dirixida á nai, que funciona como
confidente da pena que sente pola
ausencia do namorado, dado que este non se presentou á cita que tiñan
concertada. O tema é a tristura
producida polo encontro frustrado. Pódense distinguir varias partes na
composición e unha certa progresión ou avance narrativo. Nas dúas primeiras estrofas a amiga cóntalle
á nai que xa pasou o prazo fixado para
atoparse co seu amigo e que non se produciu o encontro. Nas dúas seguintes
acusa ao amigo de mentirlle e pon en dúbida a súa honestidade (desmentido, perjurado). Finalmente, fai
patente o seu malestar criticando duramente ao seu namorado dicindo que mentiu
por vontade propia e que cometeu un gran erro xa que el é o único responsable
de que non se producira o encontro.
Semella como se a medida que avanza a acción, fose medrando a desesperación
da namorada e, por conseguinte, endurecéndose o ton empregado. Na cantiga non
aparece ningunha referencia á natureza nin se pode asociar con ningún tipo
concreto de ambientación.
Como conclusión, podemos dicir
que a cantiga amosa a desesperación e a frustración da amiga ante a imposibilidade
de manter un encontro amoroso co seu namorado. Destaca o personaxe da nai, na
cal a filla deposita a súa total confianza para manifestarlle a tristura inicial e o posterior anoxo. Aínda que o tema da ausencia á cita dos
namorados é un tema moi recorrente neste subxénero, esta cantiga presenta como
factor de orixinalidade a dureza con que
acusa ao amigo froito da desolación que
a domina.
