Cantigas de Santa María

 

Eduardo Pondal

A Fundación Eduardo Pondal achéganos unha interesante ilustración sobre a vida e obra do autor:

Guía para detectar noticias falsas

1.Desconfía dos titulares: Os títulos rechamantes, con afirmacións inverosímiles e impactantes, símbolos de exclamación, maiúsculas... poden ser moi probablemente noticias falsas.

2.Examina o URL: Como moitos dos sitios de noticias falsas imitan medios auténticos, é importante fixarse coidadosamente no enderezo para advertir posibles suplantacións.

3.Investiga a fonte da noticia: Se non coñeces a organización que proporciona a información e non tes detalles sobre a súa boa reputación en materia de veracidade, podes estar fronte a un instrumento de desinformación.

4.Presta atención ao formato: Deseños estraños e faltas de ortografía xeneralizadas poden ser indicativos dunha noticia falsa. 

 

5.Analiza as fotos: Ás veces poden ser manipulacións ou estar sacadas de contexto. Se contan con liñas debuxadas pode ser indicio de modificación.

6.Revisa as datas: As noticias falsas poden ter unha cronoloxía sen sentido ou incluír datas que foron alteradas; pode tratarse de temas pasados que se distribúen facéndoos pasar por actuais.

7.Verifica os feitos: É interesante contrastar as fontes dos autores da información, na medida do posible, para confirmar que un feito tivo lugar. Sen probas ou con fontes ocultadas, poida que se trate dunha fake news.

8.Consulta outros medios: Se a historia soamente se atopa nun lugar, non é ningunha exclusiva e ningún outro medio está a facerse eco, poida que sexa falsa. Desconfía dos relatos únicos.

9.A historia é unha broma? En ocasións non estaremos ante noticias falsas, senón ante sitios de humor que contan bromas en forma de noticias. Hai que asegurarse que a fonte da información non é unha web de sátira ou parodia.

10.Algunhas historias son falsas de forma intencionada. Cómpre manter unha actitude crítica á hora de ler unha información e compartir soamente aquelas noticias que pensemos que son cribles.

                         Consellos de Facebook para evitar as Fake news (Adaptación)

1. Resume brevemente o contido, propón un título alternativo e indica cal é a intencionalidade do texto.
2. Busca nas redes algún exemplo de Fake news relacionado coa crise do coronavirus.
3. Cres que é importante aprender a distinguir a información verdadeira da falsa? Razoa a resposta.
4. Volve a ler a lectura traballada na aula titulada As novas tecnoloxías e o consumo de información (páxinas 126 e 127 do libro de 3º ESO da Editorial Santillana) e redacta un comentario poñéndoa en relación co contido do texto. (Extensión mínima: 8 liñas)

Lingua de reis, lingua do pobo (3º ESO)

 No seguinte enlace pódese acceder ao capítulo 5 de Historias de Galicia:

http://www.crtvg.es/tvg/a-carta/capitulo-5-lingua-de-reis-lingua-do-pobo

FICHA DE ANÁLISE DO DOCUMENTAL

1. De que lingua provén o galego? Cando se comezou a  falar e a escribir?

2. Quen foi Afonso X O Sabio? Que obra escribiu e en que lingua? En que século?

3 Que outras composicións son importantes neste período? En que lingua están escritas? Cal era a súa temática? Quen eran os seus autores?

4. Que dous códices se mencionan no texto? Onde se conservan? Cales son as súas características?

5. Na época medieval, que lingua falaban os nobres galegos?  En que lingua se redactaban os documentos? Cal era, polo tanto a situación da lingua?

6.  Que significa o feito de  que exista un panteón real na catedral de Santiago?

7. Que importancia teñen o Camiño de Santiago e as peregrinacións a Compostela dende o punto de vista cultural?

8. Que consecuencias trae para Galicia  e para o galego que Portugal se constitúa como reino independente?

9. A partir de que século se introduce o castelán en Galicia?

10. Explica coas túas palabras o que pretende representar o presentador do programa co taboleiro de xadrez.

 11. Como se chama a segunda etapa da literatura galega? Cantos séculos dura?

12. Comenta a situación da lingua a nivel oral e escrito   atendendo ás diferentes clases sociais.

13. Que personaxe destaca pola súa defensa da lingua nesta etapa? En que século viviu?

14. Nesta época, que lingua se estudaba na escola?

 15. Como se chama a terceira etapa da lingua e literatura galegas? Xustifica o termo.

16. Cal é a obra máis importante da nosa historia? Por  que é tan excepcional?

17.  Cal é o obxectivo da autora ao escribir esta obra?

18. Quen é Manuel Murguía? A quen representa?

19. Cales son as etapas da literatura galega? Relaciónaas cos séculos correspondentes.

20. Fai un esquema onde recollas etapas, séculos, situación da lingua (a nivel oral e escrito) e autores e obras máis representativas.

A orixe da lingua galega

 Dous mapas interactivos  e unha liña de tempo que axudan a comprender a orixe  da nosa lingua no seguinte enlace.

Comentario de "Tecín soia a miña tea"

Tecín soia a miña tea,
sembrei soia o meu nabal,
soia vou por leña ó monte,
soia a vexo arder no lar.
Nin na fonte nin no prado,
así morra coa carrax,
el non ha de virm'a erguer,
el xa non me pousará.
¡Que tristeza! O vento soa,
canta o grilo ó seu compás...
Ferve o pote... mais, meu caldo,
soíña t'hei de cear.
Cala, rula, os teus arrulos
ganas de morrer me dan;
cala, grilo, que si cantas,
sinto negras soïdás.
O meu homiño perdeuse,
ninguén sabe en onde vai...
Anduriña que pasache
con el as ondas do mar;
anduriña, voa, voa,
ven e dime ond'está.

Rosalía de Castro: Follas Novas.


  COMENTARIO 

Este poema de Rosalía de Castro pertence á súa obra Follas Novas publicada en 1880. Este libro é posterior a Cantares Gallegos, que data de 1863 e marca o inicio da etapa literaria denominada Rexurdimento pleno. Rosalía é a autora máis representativa das nosas letras neste século, tanto pola importancia literaria e cultural das súas obras a nivel da nosa lingua, como pola calidade e transcendencia das mesmas para a literatura universal.

A composición consta de 22 versos, na súa maioría octosílabos con rima asonante nos pares, quedando libres os impares. Sería, polo tanto, un romance. Rosalía bota man neste relato desacougante sobre as consecuencias da emigración de varios recursos para remarcar a sensación de soidade: a repetición da palabra soia (anáforas) ou a presenza de léxico marcado negativamente como “carraxe”, “tristeza”, “negras soidás”, “morrer” que denotan claramente  a situación límite que está a vivir o eu lírico... Á enumeración das tarefas cotiás que ela ha de realizar sen axuda (tecer, sementar, ir por leña...) únese a mención de elementos  simbólicos posuidores dun forte carácter de unidade como son o lar, a intimidade de compartir o leito (”el non ha de virme erguer / el xa non me pousará”) ou o caldo para a cea. Todos estes aspectos son pinceladas sentimentais que incrementan a sensación de desacougo e desprotección experimentada pola muller. A situación de  desesperación  é  claramente evidente na hipérbole (“así morra coa carrax”). Dende o punto de vista lingüístico cómpre destacar a  aparición de  castelanismos como “soia”, “si” ou vulgarismos coma “carrax” e “soidás”. A autora reflicte nos seus poemas o galego falado e coloquial. Tamén cabe remarcar a puntuación do texto: os puntos suspensivos, a exclamación e a interrogación indirecta reforzan a sensación de exposición entrecortada  dominada pola emoción.

                         ( Antonio Taracido García: Muller  tecendo nas dunas)

Dentro do poema, que ten como tema a soidade dunha muller provocada pola emigración, pódense distinguir varias partes claramente diferenciadas; unha proposta de estrutura sería a seguinte: a primeira parte  do verso 1 ata o 8, onde o falante lírico expón a súa situación de soidade; a segunda dende o verso 9 ata o 16, onde aparecen o grilo e a rula como confidentes da súa pena. A terceira parte estaría constituída polos últimos seis versos, onde a emigración fica suxerida como causa da ausencia do seu home e a desesperación ante un incerto futuro. Mención especial merecen a presenza dos únicos interlocutores aos que a muller pode dirixir a súa coita: a rula, o grilo e a andoriña. O sons que emiten os cantos dos animais simbolizan o seu pranto e os seus lamentos. A andoriña, ave que frecuentemente aparece vinculada á liberdade, representa aquí a distancia da travesía polo mar que nos ofrece o dato clarificador da emigración a América como causa da ausencia do home. A chamada desesperada da muller escolle a andoriña como destinataria dunha pregunta retórica  sobre o destino do seu namorado. O eixo central do poema son as consecuencias da emigración e a vivencia das mesmas dende a perspectiva dunha muller que se sente abandonada. Tematicamente  pertence, polo tanto, ao núcleo denominado poesía obxectiva-social.

Como conclusión, dicir que este poema incluído na parte “As viudas dos vivos e as viudas dos mortos” de Follas Novas representa precisamente iso: a historia desesperada dunha viúva dun vivo, unha muller que sente como a soidade se apodera dela e que denuncia de xeito indirecto as circunstancias que provocaron esta situación. Rosalía adopta unha vez máis o punto de vista dunha muller para formular unha denuncia das condicións de vida na Galicia do século XIX que provocan que a emigración sexa a única saída. O tema social actúa como unha especie de fondo do cadro (non exento de importancia, máis ben todo o contrario) dos sentimentos da muller, que constitúen o verdadeiro tema do poema: o sufrimento da emigración.